Dag 11: Mantra
Na de onrustige nacht begin ik toch met frisse moed aan het ochtend programma. Douchen en aankleden gaat hier een stuk sneller dan thuis, wel jammer dat het zeker een kwartier duurt voor de boiler opgewarmd is. Water en elektriciteit zijn hier schaars en daarom worden we verzocht om de boiler alleen voor het douchen aan te zetten en na het douchen weer uit. Ook het water wordt spaarzaam gebruikt, je mag bij het afwassen van je bord de kraan niet onnodig laten lopen. Best goed om hier weer eens bewust mee bezig te zijn. Bij ons is dit allemaal zo gewoon dat je ongemerkt meer stroom en water gebruikt dan je eigenlijk nodig hebt. Af en toe valt de stroom even uit, bijvoorbeeld gisteravond toen we bij de Swami waren. Niemand maakt zich daar druk om, je gaat gewoon door in het donker, even later gaan het licht en de airco vanzelf weer aan.
De ochtendmeditatie is voor onze groep vandaag in het Knowledge Centrum. Samen met Savitri luisteren we naar de tape van Swami Veda die ons meeneemt in een geleide mantra meditatie. Prima om te doen, wel jammer dat we nu de ochtendmeditatie met Swami Ritavan mislopen, hij vertrekt straks en dit is de laatste meditatie waarbij hij zelf aanwezig is. Tijdens de meditatie oefen ik met mijn eigen mantra en dat is een bijzondere ervaring. Het is alsof iemand mij gisteren een cadeautje heeft gegeven dat ik nu stukje bij beetje mag gaan uitpakken. Het zitten is nog niet optimaal, toch wil ik proberen om op de grond te blijven zitten en dit verder te oefenen. Zittend op een stoel kun je ook mediteren, maar het is toch een andere ervaring als je op de grond zit in meditatiezit. Na het ontbijt nemen we even pauze en slaan we de Karma Yoga over. We zien anderen over het terrein lopen met een emmer om papiertjes en plastic op te rapen. Gisteren hebben wij datzelfde karweitje al gedaan dus of dat nu zo nodig is? Bij de ochtendles neemt de vrouwelijke Swami met de moeilijke naam, Prayag Giri, ons mee in het verhaal over de Mantra initiatie. Een initiator is iemand die daar een speciale training voor heeft gehad, legt ze uit. Het is ook een spirituele ervaring, anders kan hij of zij het niet doorgeven. De mantra komt alleen naar je toe als je daar klaar voor bent, het is een proces dat aangestuurd wordt door het universum. Dat is iets anders dan een willekeurige mantra herhalen en opzeggen; je komt zo in aanraking met de ‘Divine spirit’. ‘Remember your mantra, invite it, listen to it and repeat it’, dat is wat je moet doen. Voor de lunch oefenen we met meditatief wandelen. Morgen is het silence day en gaan we in stilte en meditatief lopen. We kennen dit nog van vorig jaar, je moet er even inkomen, maar daarna voel je bewust elke stap die je zet en breng je daarmee je geest tot rust. Swami Ritavan is vanmorgen vertrokken, gelukkig kwam Arjen hem buiten bij het wandelen nog tegen om de gift te overhandigen. Hij gaf daarbij een brief af voor ons allebei met de uitgebreide omschrijving en uitleg van onze persoonlijke mantra. Daar ben ik erg blij mee, want vannacht lag ik in bed nog te bedenken of ik de uitleg van de mantra nog wel helemaal wist en zou kunnen onthouden. In het Sankriet heeft een woord, maar soms ook de aparte letters weer een betekenis. Ik had er een paar dingen van onthouden die hij me gisteren vertelde maar met deze brief kan ik er nog meer uithalen. Het gaat niet speciaal om de vertaling of de letterlijke betekenis van een woord maar het is de beschrijving van een ervaring.
In de middag beginnen we met een les van John waarin wordt uitgelegd hoe je de adem kunt gebruiken in je meditatie. Het is dus geen pranayama, maar bewustwording van de adem. In de Himalya traditie gaan ze uit van de diafragma adem, dat is anders dan de volledige yoga adem. Je ademt vanuit de beweging van het middenrif naar de zijkant, de voorkant en de achterkant van het lichaam. De vijf kwaliteiten waar de adem aan moet voldoen bij meditatie zijn: diep, dat wil zeggen vanuit de beweging van het middenrif, stil, niet trekken aan de adem, gelijkmatig (de in- en de uitademing even lang) en constant (zonder pauzes of onderbrekingen). Je oefent dit eerst in Makarasana en daarna zittend in meditatiehouding. Liggend gaat dit wel, al zijn er wel verbeterpunten, maar als we dit zittend doen, merk ik dat het me nog moeite kost om rechtop te blijven zitten en dat de adem dan ook omhoog gaat richting de borst. Dat gaat pas over als je dieper in meditatie komt, zegt John, dus vooruit, daar wachten we dan maar op. Je begint met het observeren, langzaam komt er dan bewustwording en kunnen er dingen gaan veranderen. Daarna hebben we les van Savitri en gaat het over ‘subtile body practices’. Ze neemt ons mee in Savasana, waarbij we beginnen met het stap voor stap aanspannen van de rechtertenen, de rechtervoet, onderbeen etc. tot en met de heup. De rest van het lichaam blijft ontspannen. Heel bewust laat je het daarna stap voor stap weer los. Dat doen we daarna ook met de andere ledematen apart. Het lijkt heel simpel, maar het is moeilijk om het stap voor stap te doen en de rest van het lichaam ontspannen te houden. Je doet het met je volledige aandacht, het is een mindfulness oefening. Daarna doen we de 31 punten meditatie van Swami Veda, je kunt het ook uitbreiden naar de 61 punten meditatie. We kennen deze nog van de stilteretraite en ik vind het een fijne oefening, die ik ga onthouden om ook met mijn leerlingen te doen.